Międzynarodowy Standard Rachunkowości 16 (MSR 16) wskazuje na dwa podstawowe modele wyceny rzeczowego majątku trwałego. Po pierwsze jest to model ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. Po drugie model oparty na wartości przeszacowanej. Oba warianty zakładają naliczanie amortyzacji, ale posiadają pewne odrębności. O nich kilka słów poniżej.
Czym jest metoda ceny nabycia lub kosztu wytworzenia?
Metoda ceny nabycia lub kosztu wytworzenia bazuje na wartościach historycznych. Zakłada on, że dany składnik rzeczowych aktywów trwałych po początkowym ujęciu wyceniany jest w wartości początkowej (brutto) pomniejszonej o dwa elementy. Po pierwsze umorzenie (skumulowane, ujęte dotychczas odpisy amortyzacyjne). Po drugie ujęte, skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości, a także odwrócenia tych odpisów. Zasady i okoliczności ustalania odpisów aktualizujących i ich odwracania zawiera MSR 36 „Utrata wartości aktywów”. Co przy tym istotne, przyrost wartości składnika w związku z odwróceniem dla niego odpisu nie może spowodować, że jego wartość bilansowa byłaby wyższa niż wartość netto, którą wykazano by, gdyby odpis aktualizujący w ogóle nie został ujęty w przeszłości.
Dlaczego wartość początkowa składnika może ulegać zmianie w pewnych okolicznościach?
Wartość początkowa danego składnika może ulec zmianie w trzech sytuacjach. Wtedy, gdy następuje zmiana szacunku przyszłego kosztu rozbiórki składnika uwzględnionego w jego wartości początkowej. Także w sytuacji, gdy następuje wymiana części składowych albo regularne przeglądy i remonty, których koszty zastępują wartość takich elementów w wartości początkowej składnika. Nadto wartość początkowa ulegnie zmianie przy rozbudowie lub modernizacji składnika lub wraz z dodaniem nowych komponentów. Wartość początkowa zmieni się także wraz ze zwrotem części nakładów poniesionych na pozyskanie składnika w związku z chociażby dotacją państwową.
Czym jest metoda oparta na wartości przeszacowanej?
Drugim podstawowym sposobem wyceny jest model oparty na wartości przeszacowanej. Przewiduje on regularne przeszacowania do wartości godziwej. Między kolejnymi przeszacowaniami jednostka nalicza amortyzację (umorzenie) i ujmuje ewentualne odpisy aktualizujące. Podstawą do naliczenia amortyzacji w danym okresie jest natomiast ostatnio określona wartość przeszacowania lub jego ostatnio ustalona wartość bilansowa (netto). Jeżeli wartość bilansowa składnika rzeczowych aktywów trwałych wzrosła w związku z przeszacowaniem do wartości godziwej w wyniku zastosowania modelu opartego na wartości przeszacowanej, zwiększenie ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach i wykazuje w łącznej kwocie w kapitale własnym jako nadwyżkę z przeszacowania. Kwoty ujęte w kapitale własnym stanowią kapitał z aktualizacji wyceny. Pozostałe całkowite dochody to natomiast zyski lub straty kapitałowe, czyli skutki przeszacowań lub zmian wartości. One nie są ujmowane w wyniku finansowym, ale wpływają na kapitał własny.
Kancelaria Magnet – rozumiemy wartość biznesu
Oferujemy pomoc także przy wycenie środków trwałych. Z jednej strony oferujemy usługi związane z określeniem wartości poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa. Z drugiej wyceniamy całe przedsiębiorstwa lub ich zorganizowane części (ZCP). Specjaliści Kancelarii Magnet zajmą się także wyceną praw i obowiązków, udziałów i akcji (na przykład na potrzeby określenia parytetu ich wymiany w procesach łączenia spółek lub na potrzeby przymusowego wykupu akcji), a także wyceną aktywów niematerialnych (na przykład wyceny marek, znaków towarowych, know how, patentów). Zapraszamy do kontaktu.