W realiach dynamicznie zmieniających się regulacji krajowych i unijnych, duże podmioty gospodarcze – w szczególności spółki – stają przed rosnącym wyzwaniem zachowania pełnej zgodności z przepisami prawa. W tym kontekście audyt wewnętrzny oraz zewnętrzny nabiera strategicznego znaczenia. Nie tylko wspiera on zarządy w identyfikacji ryzyk prawnych, ale również staje się jednym z kluczowych narzędzi zapewniających bezpieczeństwo operacyjne, reputacyjne i finansowe firmy.

Audyt jako strażnik zgodności

Audyt to nie tylko kontrola dokumentów czy analiza procedur. To przede wszystkim proces kompleksowej weryfikacji, który pozwala ocenić, czy działalność organizacji przebiega zgodnie z obowiązującym prawem, normami branżowymi oraz wewnętrznymi regulacjami. W dużych spółkach, gdzie liczba procesów, umów i interakcji z otoczeniem regulacyjnym jest ogromna, audyt pełni funkcję systemowego zabezpieczenia przed błędami, niedopatrzeniami i potencjalnymi naruszeniami. Audytorzy badają m.in. zgodność z przepisami podatkowymi, przepisami prawa pracy, ochrony środowiska, ochrony danych osobowych (RODO), regulacjami sektorowymi (np. finansowymi czy energetycznymi) oraz standardami korporacyjnymi.

Prewencja zamiast reakcji

Jedną z kluczowych zalet audytu jest jego funkcja prewencyjna. Dzięki regularnym przeglądom i raportowaniu ryzyk prawnych, możliwe jest wcześniejsze wykrycie nieprawidłowości i ich skorygowanie, zanim staną się powodem interwencji organów nadzoru, kar finansowych czy utraty reputacji. W praktyce oznacza to np. wykrycie nieprawidłowości w procedurach przetwarzania danych osobowych, błędnego naliczania podatków czy stosowania niedozwolonych klauzul w umowach handlowych. Spółka, która przeprowadza audyty, wykazuje tym samym należytą staranność i może liczyć na łagodniejsze traktowanie przez organy w przypadku niezamierzonych uchybień.

Audyt a odpowiedzialność zarządu

W świetle przepisów prawa handlowego oraz karnego, członkowie zarządu dużych spółek ponoszą osobistą odpowiedzialność za działania i zaniechania organizacji, które naruszają obowiązujące przepisy. Audyt pełni więc funkcję „tarczy ochronnej”, pomagając w udokumentowaniu, że organy spółki działały z należytą starannością, monitorowały ryzyka prawne i wdrażały niezbędne działania korygujące. W wielu przypadkach raporty z audytów stają się dowodem w sprawach sądowych lub postępowaniach administracyjnych, chroniąc interesy zarówno samej spółki, jak i jej kadry kierowniczej.

Audyt jako element ładu korporacyjnego

Wreszcie, nie sposób pominąć roli audytu w kontekście ładu korporacyjnego (corporate governance). Dobrze zorganizowany system audytowy, niezależność audytora oraz odpowiednie procedury zgłaszania i monitorowania nieprawidłowości, są podstawą zaufania interesariuszy – od inwestorów, przez kontrahentów, po pracowników. Współczesne regulacje – jak chociażby unijna dyrektywa CSRD dotycząca raportowania zrównoważonego rozwoju – wprost wymagają, by spółki nie tylko działały zgodnie z prawem, ale i w sposób przejrzysty raportowały zgodność z określonymi standardami. Audyt staje się więc nie tyle dodatkiem, co koniecznym fundamentem odpowiedzialnego zarządzania.

GRUPA MAGNET – rozumiemy wartość biznesu

Audyt w dużych spółkach to znacznie więcej niż obowiązek formalny. To realne wsparcie w zarządzaniu ryzykiem prawnym, ochronie reputacji oraz budowaniu transparentnego i zgodnego z przepisami środowiska biznesowego. W obliczu rosnącej liczby regulacji i zaostrzającego się nadzoru, strategiczne podejście do audytu staje się jednym z kluczowych czynników przewagi konkurencyjnej. Chcesz wiedzieć więcej? Potrzebujesz naszej pomocy? Zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami.